Reggio Emilia Approach
APPROACH “REGGIO EMILIA CHILDREN”
Il Reggio Emilia Approach è una filosofia educativa che si fonda sull’immagine di un bambino e, in generale, di un essere umano portatori di forti potenzialità di sviluppo e soggetti di diritti, che apprendono, crescono nella relazione con gli altri. Questo progetto educativo globale, che viene portato avanti nelle Scuole e nei Nidi d’infanzia del Comune di Reggio Emilia e al quale si ispirano scuole di tutto il mondo, si fonda su alcuni tratti distintivi: la partecipazione delle famiglie, il lavoro collegiale di tutto il personale, l’importanza dell’ambiente educativo, la presenza dell’atelier e della figura dell’atelierista, della cucina interna, il coordinamento pedagogico e didattico. Seguendo la centralità dei “cento linguaggi” di cui l’essere umano è dotato, tramite gli spazi atelier viene offerta quotidianamente ai bambini la possibilità di avere incontri con più materiali, più linguaggi, più punti di vista, di avere contemporaneamente attive le mani, il pensiero e le emozioni, valorizzando l’espressività e la creatività di ciascun bambino e dei bambini in gruppo.
Reggio Children gestisce una fitta rete di scambi culturali nazionali e internazionali che si concretizzano in attività su aree specifiche, tra loro in relazione. La ricerca, oltre ad essere un’attività fondante di Reggio Children, è l’approccio con cui si caratterizza ciascuna area di lavoro. Gran parte dei ritorni economici delle attività sono stati investiti in progetti di potenziamento di servizi all’ infanzia e di esperienze educative locali, nazionali e internazionali.
L’Atelier (…) ha prodotto un’irruzione eversiva, una complicazione e una strumentazione in più, capaci di fornire ricchezze di possibilità combinatorie e creative tra i linguaggi e le intelligenze non verbali dei bambini, difendendoci non solo dalle logorree (…) ma da quella pseudocultura della testa-container che (…) è il modello che dà al tempo stesso la maggiore impressione di progresso culturale e la maggior depressione dal punto di vista dell’aumento effettivo della conoscenza”.
Principali punti di forza:
L’atelier
Dalla fine degli anni ‘60 nelle scuole dell’infanzia del Comune di Reggio Emilia è stato inserito lo spazio dell’atelier e la figura dell’ atelierista, un “insegnante” con competenze di natura artistica. In questo modo i linguaggi espressivi e poetici sono diventati parte del processo attraverso il quale si struttura la conoscenza stessa. L’Atelier diviene quindi il luogo della ricerca, dell’invenzione, dell”empatia, che si esprime attraverso “100 linguaggi” e che espandendosi oltre l’età dell’infanzia comprende anche l’età adulta, fino all’ anzianità.
Gli atelier sono costruiti in partnership con altre competenze (architetti, pedagogisti, fisici, ingegneri, biologi, danzatori, musicisti, medici…).
Le mostre:
Le mostre, tradotte in diverse lingue, documentano i processi di apprendimento dei bambini e degli insegnanti e aspirano ad essere delle piazze di discussione, “piazze democratiche”, luoghi pubblici dove promuovere e discutere una nuova idea d’infanzia, di educazione e di conoscenza.
Reggio Children intreccia la progettazione di mostre e atelier con la propria produzione editoriale. Le mostre, che hanno contribuito alla diffusione e alla conoscenza del Reggio Emilia Approach in tutto il mondo, vogliono affermare il vitale diritto all’educazione e all’ apprendimento, riconoscere i “cento linguaggi” come straordinarie potenzialità del bambino, e più in generale dell’essere umano, e dichiarare un’idea di educazione partecipata. Tutto questo come tensione verso la costruzione di una nuova idea ed esperienza di cittadinanza.
ATELIER SCIENTIFICO
-
- ANGOLO RELAX
ATELIER DELLA LUCE
Konferencja dla rodziców, nauczycieli z innych przedszkoli oraz społeczności lokalnej.
Na początku czerwca w naszym przedszkolu została zorganizowana konferencja mająca na celu przybliżenie jej uczestnikom projektu Erasmus + realizowanego w naszym przedszkolu. Podczas krótkiej prezentacji nauczyciele naszego przedszkola przedstawili działania, które były prowadzone podczas eksperymentowania 5 pedagogikami w 5 szkołach partnerskich czyli: pedagogika Waldorfa Steinera, Reggio Emilia, Zróżnicowanej Instrukcji, Montessori oraz Zintegrowanej Technologii.
Po spotkaniu zorganizowano panel dyskusyjny oraz sesję pytań i odpowiedzi.
Spotkanie z rodzicami po wizycie w Turcji.
Ostanie spotkanie informacyjne zostało zorganizowane po wizycie partnerów z Polski w Turcji. Rodzicom i nauczycielom została przybliżona ostatnia pedagogika – technologii zróżnicowanej. Uczestnicy spotkania oglądając prezentację przygotowaną przez polską drużynę zaznajamiali się z aktywnościami odnoszącymi się do wyżej wspomnianej pedagogiki.
Spotkanie z rodzicami po wizycie we Francji.
Po wizycie polskich partnerów we Francji również zostało zorganizowane spotkanie informacyjne dla rodziców oraz nauczycieli przedszkola. Podczas spotkania uczestnicy zaznajomili się z kolejną metodą nauczania czyli pedagogiką Montessori. Po spotkaniu nastąpiła sesja pytań i odpowiedzi.
Spotkanie z rodzicami po wizycie na Litwie.
Po spotkanie na Litwie odbyło się kolejne spotkanie z rodzicami przedszkolaków. Spotkanie miało na celu zaznajomienie rodziców naszych dzieci z pedagogiką zróżnicowania, która była eksperymentowana przez litewskich partnerów. Rodzice mieli okazję obejrzeć krótką prezentację przygotowaną przez nauczycieli naszego przedszkola.
Spotkanie z rodzicami po wizycie we Włoszech.
Zdjęcia rodziców oraz zdjęcie z zajęć we włoskim przedszkolu. Na zdjęciu nr 2 jedna z aktywności odnoszących się do metody Waldorfa Steinera.
Po wizycie Polskiej ekipy we Włoszech zostało zorganizowane spotkanie dla rodziców, na którym została im przedstawiona krótka prezentacja na temat pedagogiki Waldorfa Steinera. Prezentacja ta pozwoliła rodzicom na zapoznanie się z tą pedagogiką. Po spotkanie odbył się panel dyskusyjny oraz sesja pytań i odpowiedzi.
Eksperymentowanie różnymi pedagogikami.
Pedagogika Waldorfska
Dzięki pracy na starożytnych narzędziach (np.krosna) dzieci maja możliwość odkrywania na nowo natury.
Opowieści są bardzo ważną częścią pedagogiki waldorfskiej. Duży nacisk kładzie się na legendy związane właśnie z etapami roku, ale też na baśnie. Najlepiej oryginalne baśnie braci Grimm.
Małe dzieci bowiem są bardzo wrażliwe na rytm wypowiadanych słów. I właśnie przez teksty piosenek czy wierszyków poszerzają swoją wiedzę o języku, ale i o świecie.
Pedagogika Reggio Emilia
Stworzona w przedszkolu sala świateł pozwala rozwinąć wyobraźnię, kreatywność, „wejść” w świat fantazji (Pedagogika Reggio Emilia).
Z Pedagogiką Reggio Emila związana jest metoda projektu, w której dzieci odkrywają świat. Biorą udział w działaniach które przynoszą im radość, są związane z ich zainteresowaniami. Dzieci mogą same planować, wybierać i pokazywać sobie i innym co potrafią.
Pedagogika Montessori
Pedagogikę Montessori wdrażamy poprzez różne aktywności rozwijające zdolności manualne, przykładem mogą być zabawy z wodą, polegające na jej przelewaniu, działanie to ma na celu osiąganie długotrwałej koncentracji nad wykonywanym zadaniem.
Zabawa z piaskiem cieszy się dużą popularnością wśród dzieci, gdyż kształtuje u nich zamiłowanie do pracy w ciszy oraz sprzyja atmosferze do pracy indywidualnej i zbiorowej.
Pedagogika Instrukcji Zróżnicowanej
Aktywność na zdjęciu ma na celu wypracowanie precyzji ruchów rąk (mała motoryka) niezbędnych do nauki pisania. Zróżnicowane karty pracy pod względem ich treści pozwalają na opanowanie materiału w zależności od możliwości dzieci w danym momencie.
Pedagogika zróżnicowania polega na odpowiednim doborze materiałów i narzędzi dostosowanych do indywidualnych potrzeb dzieci oraz możliwości rozwojowych.
Pedagogika Technologii Zintegrowanej
Za pomocą Nowoczesnych Technologii dzieci poznają, porządkują i sprawdzają zdobytą wiedzę. Służą temu różnego rodzaju quizy i gry multimedialne.
Dzieci mają swobodny dostęp do cyfrowych narzędzi i przedmiotów, które służą odkrywaniu przez nich wiedzy w nowoczesnej odsłonie. Są one dla nich sposobem na lepsze zrozumienie otaczającego ich świata.
Įgyvendinant “Erasmus +” projektą vyko tarptautiniai vaikų “skype” susitikimai
Šiaulių lopšelio – darželio “Bangelė” vaikai stebi:
Turkijos komandos vaikų pasirodymą:
Prancūzijos komandos vaikų pasirodymas:
Lietuvos komandos vaikų pasirodymas:
Lenkijos komandos vaikų pasirodymas:
Italijos komandos vaikų pasirodymą:
“Erasmus +” projekto konferencija pedagogams ir tėvams “Montessori ugdymo metodika ir jos elementų taikymas “
Konferencijos metu žaidėme žaidimus: “Pristatyk save iš savo vardo pirmos raidės būdvardžiu”, “Atspėk, kas judesių vadas”, “Susipynusios rankos”, “Suskaičiuokime iki 10”. Dainora Kazlauskienė pasidalino įspūdžiais iš kelionės Prancūzijoje ir pristatė pristatymą “Montessori ugdymo metodikos taikymas Prancūzijoje”. Daina Tetereva pristatė pristatymą “Montessori ugdymo metodikos taikymas ankstyvojo amžiaus vaikams” ir suorganizavo savo padarytų Monessori metodikoje taikytų metodinių priemonių parodą.
Šiaulių l/d “Bangelė” ankstyvojo amžiaus grupėje integruojami Montessori ugdymo metodikos elementai
Daugumai tėvų, pedagogų kyla klausimas, kokia ugdymo(si) sistema vaikams yra tinkamiausia? Marijos Montessori, Valdorfo, tradicinė? Bendros nuomonės nėra. Kiekviena ugdymo(si) sistema, jos metodika yra vienodai gera, tik skiriasi ugdymo(si) principai. Taikant bet kurią pedagoginę ugdymo(si) programą, vaikas vienodai įgis ne tik žinių, bet ir bus ugdoma jo asmenybė.
Šiaulių lopšelio-darželio „Bangelė“ pedagogams, dalyvaujant tarptautiniame „Erasmus+“ projekte „Įvairūs ugdymo būdai ir metodai ikimokykliniame ir priešmokykliniame ugdyme“, teko galimybė susipažinti su Italijos (Valdorfo), Lenkijos (Reggio Emilia), Prancūzijos (Montessori) ugdymo metodikų taikymo būdais.
Dalyvaudami projekte, pedagogai praplėtė akiratį, pasisėmė naujos patirties, pažino kitų šalių ugdymo įstaigų praktikas, veiklos metodus, kultūrines tradicijas. Pedagogai tapo atviresni pokyčiams ir inovacijoms.
Dalyvavimas tarptautiniame „Erasmus+“ projekte paskatino pedagogus ugdymo procese taikyti partnerių ugdymo metodikos elementus. Šiaulių lopšelio-darželio „Bangelė“ pedagogė Daina Tetereva ankstyvojo amžiaus vaikams į ugdymą integravo Montessori ugdymo metodikos elementus. Grupę lanko 2–3 metų vaikai, tad pedagogei teko tikras iššūkis.
Svarbiausi Montessori principai, pagal kuriuos organizuojamas vaikų darbas, yra LAISVĖ IR SAVARANKIŠKUMAS. Pagrindinis pedagogo uždavinys – rūpestingai stebėti vaikus.
Marijos Montessori ugdymo sistema: suteikia vaikui pasirinkimo laisvę; leidžia lavintis savarankiškai jo paties pasirinktu greičiu, tinkančiu jo įgūdžiams ir galimybėms; kaip pagrindas naudojama unikaliai paruošta pedagoginė aplinka; padeda atskleisti individualų kiekvieno vaiko potencialą.
Integruodama Montessori ugdymo metodikos elementus ankstyvojo amžiaus vaikų grupėje, pedagogė Daina Tetereva patyrė sunkumų. Vaikai yra maži, aktyvūs, judrūs, smalsūs, negeba išlaikyti dėmesio, nori veikti drąsiai, garsiai ir viską iš karto. O Montessori metodika grindžiama laisvės drausmėje principu. Laisvė vaikams suteikiama per bet kokią veiklą: laisvė rinktis medžiagą, laisvė pasirinkti laiką ir trukmę dirbant su medžiaga, laisvė pasirinkti vietą darbui, laisvė rinktis partnerį ar partnerius, laisvė bendrauti su pedagogu ar kitais vaikais ir laikytis taisyklės „Naudokis visomis laisvėmis, tačiau netrukdyk kitiems“.
Pedagogė Daina savo grupėje įkūrė Montessori metodinių priemonių kampelį. Kartu ji privalėjo parengti aplinką ir ją prižiūrėti, kad ugdomosios priemonės būtų tvarkingos, surūšiuotos, švarios… Kuriant naujas ugdomąsias priemones, reikėjo atsižvelgti į vaikų poreikius, žinoti priemonių paskirtį.
Pradėjus dirbti pagal Montessori metodiką, reikėjo ne tik sudominti vaikus nauja veikla, bet ir pasistengti, kad aplinka netrukdytų jiems susikoncentruoti, kad mažieji galėtų susikaupti prie vienos ar kitos veiklos. Prieš pradedant dirbti, pedagogei teko uždengti žaislų lentynas, kad įprastiniai žaislai neblaškytų vaikų. Pedagogė D. Tetereva neneigia, kad pradžia buvo sunkoka, tačiau, išdirbusi keletą savaičių, ji pastebėjo, jog vaikai tapo drausmingesni, gebėjo išlaikyti dėmesį prie vienos veiklos, stengėsi ją atlikti iki galo, susikaupę ir netrukdydami vienas kitam. Dirbant buvo paisoma vaikų norų. Kiekvienas galėjo drąsiai rinktis sau tinkamą veiklą, keistis metodinėmis priemonėmis su grupės draugu.
Pedagogei teko aplinkos ir veiklos stebėtojos vaidmuo. Stebėdama, fiksuodama vaikų pažangą, ji matė, kuo vaikai domisi, kokios mokomosios priemonės traukia jų dėmesį, žinojo, kada yra tinkamiausias momentas pateikti vieną ar kitą mokomąją medžiagą.
Šiaulių lopšelio-darželio pedagogei Dainai Teterevai patiko dirbti pagal Montessori ugdymo metodiką. Kaip ji teigia, tai buvo naujas, bet kartu ir įdomus iššūkis.
Straipsnis spaudoje: “Integruojami Montessori ugdymo metodikos elementai”