Projenin amacı çocuklara günümüzde vermekte zorlandığımız değerler eğitimini farklı yöntem ve tekniklerle kalıcı bir hale getirmek, somutlaştırarak çocukların kişilik gelişimine katkıda bulunmaktır. Özellikle erken çocukluk döneminde bu değerler soyut kaldığı için çocuklara somutlaştırılarak öğretilmesi, yaparak yaşayarak deneyimlemesi için fırsatlar sunulmalıdır. okulumuzda bu değerlerin öğretimiyle ilgili bir çok çalışma yapılmış ve gerekse velilerden gerekse çocukların davranışlarından olumlu geri bildirimler alınmıştır.
ÖZDİSİPLİN
Çocuklarda öz disiplinin sağlanması çocuğun kendisi ve diğer insanlar hakkında iyi duygular beslemesi, doğru ve yanlışı anlama ve ayırt etme ve problem durumlarını çözme becerisinin gelişmesi ile olacağını düşünüyorum. Çocukların bu alanda gelişimlerini sağlamak için bazı stratejiler belirlerim; bazen problem davranışı önceden görüp önleyici tutumlar sergiler, pozitif disiplin sağlamayı tercih ederim. Böylece çocuklar bir yetişkin desteği olmadan pozitif ve yapıcı bir yaklaşımla kendilerini disipline etmeyi de öğretmektedirler. Bunu nasıl sağlarız; öncelikle biz model olmalıyız, çocuğa sevgimizi ifade edip koşulsuz severek, tutarlı olarak, davranışları öğretirken çocuğa somut örnekler ile model olarak ya da oyunlar kurarak, problem durumlarında çocuğun problemin kaynağını ve nedenini bulmasına yardımcı olarak ve çözüm için kendisinin yöntemler geliştirmesine fırsat vererek, olumlu davranışlarını abartmadan pekiştirerek, sınırları ve kuralları net ve anlamlı bir şekilde koyarak, fazla müdahele etmeden pasif kontrol yöntemi ile kendini ortaya koymasına fırsat vererek ve en önemlisi sabırlı davranarak sağlayabileceğimizi düşünüyorum.
Sınıfta öz disiplini verirken öğretmen tutumlarının yanı sıra çeşitli drama oyunları, hikayeler, şarkılar ile de çocuklara kazandırmaya çalışmaktayım. Ayrıca otokontrollerini sağlamak amacıyla zaman zaman liderlik zaman zaman da lideri izlemeleri gereken sorumluluklar vermekteyim. Çocuğun önüne sınırsız tüketebileceği şeyler konulduğunda ihtiyacı kadarını kullanmasını sağlayıcı etkinlikler düzenleyebiliriz.
CİNSİYET EŞİTLİĞİ
Toplumsal cinsiyet ekonomik,siyasal,kültürel alanlarda toplumasal ilişkilerin düzenlenmesinde belirleyici bir faktördür. Bu eşitsizlik genelde tüm dünyada özelde ise ekonomik,siyasal ve kültürel anlamda kendini tam olarak geliştirmemiş toplumlarda daha fazla görülebilmektedir. Toplumsal cinsiyet denildiğinde akla ilk gelen kadınlardır ve bu kadınların bir sorunuymuş gibi algılanmaktadır. Ancak esasında bu toplumsal bir sorundur. Toplumda yaşadığımız bütün eşitsizliklerin temelinde cinsiyet eşitsizliği yatmaktadır. Eğer geleceğin toplumunu kurmak istiyorsak bugünün çocuklarını bu eşitlik temelinde yetiştirmemiz gerekiyor. Çünkü bu eşitsizliğin sonuçlarını ülkemzide çok acı bir şekilde yaşamaktayız ( namus cinayetleri bunların en belirgin örneğini oluşturmaktadır ). Peki bu acı tabloyu nasıl değiştirebiliriz. Öncelikle ve özellikle biz eğitimcilerin bu konuyu içselleştirmesi gerekiyor. Ben bir kadınım yemek, temizlik yapmak, çocuk bakmak benim işim ya da Ben bir erkeğim işe gitmek para kazanmak aile reisçiliği oynamak benim işim gibi vb bir sürü kalıptan gerçek anlamda kurtulmak ve toplumda sedece birey olmayı benimseyip buna göre bir yaşam çerçevesi çizerek ve bir şekilde eğitim politikamızıda bu çerçeveye göre şekillendirirsek bunun çocuklar üzerindeki etkisini zamanla göreceğimize inanıyorum. Eğer bu kalıplardan ve bize dayatılan bu rollerden gerçek anlamda arınırsak bu bizim sınıf içinde dilimize ve çocuklarla kuracağımız iletişime yapacağımız etkinliklerde yansıyacaktır. Unutmayın ki. ” BİR KIVILCIM BÜTÜN BOZKIRI TUTUŞTURUR”
SORUMLULUK
Okuloncesi okula hazirlik doneminde sorumluluk degerini ogretmemizin onemli oldugunu dusunuyorum cunku ilkokulda ve yasamda cocuklarin yasantisini onemli olcude etkileyen bir degerdir sorumluluk.eger sorumlu cocuklar yetisirebilirsek,bu cocuklar dersine,kitabina,esyasina,okulundaki her turlu davranisina sahip cikip ilerideki saglan temeller atmis olacaklar.sorumluluk degerini kazandirmak icin sabilri olmali ve cocuklara zaman tanimaliyiz.oyunlarla eglenceli hale getirmeli hikayelerle canlandirmalar yaptirmali,ortak olan alanlar ile ilgili kararlara dahil etmeliyiz.once okuldaki cekmecesine getirip goturdugu cantasina sahip cikmayi ogretip en basit haliyle baslamaliyiz.simdi kendine karsi sorumluluklarini yerine getirebilmeyi ogrenen bireyler sonra hepimizin gelecegi olacaklar.
ZORLUKLAR İLE MÜCADELE
Hayat zıtlıkların bir arada yaşandığı tiyatro sahnesi gibidir. Bu sahnede oyun kimi zaman kolaylık, genişlik ve sevinç içinde, kimi zaman da zorluk, hüzün ve darlık içinde oynanır. Oyuncular hep kolay olanı oynamak ister ama hayat sahnesi buna müsaade etmez. Çünkü bu oyunun ayrılmaz bir parçası da zorluklardır.
Hayat oyununun, zorlu sahnelerini kolay oynayabilmek için zorluklarla mücadelede etkili olan oncelikli olarak çocuğun kendisini keşfetmesi ve kendisini tanımasıdir. Çünkü zorlukları yenmede ve engelleri aşmada asıl güç, kişinin kendisinde saklıdır. Cocuklarin kaygi düzeyini kontrol edebilmeleri ile zorluklarla mucadelesi doğru orantilidir. Bu nedenle cocuklarda yersiz kaygi olusturacak karsilastirmalardan kacinmak gerekir
Hayatin kendisi bir mucadeledir bu nedenle zorluklarla mucadelenin her anı değerlidir ve deneyim kazandırır . Her mucadelenin değerli olduğu ve her zorluğun bize güç katarak sonuca ulaştırdığı çocuklara erken çocukluk döneminde verilmeli ,içselleştirilmesi sağlanmalıdır. Zorluk diye nitelendirdiğimiz durumlar çoğunlukla yapilmasi gereken işler olabilir. Yanlış karar verme kaygısı, cesaretsizlik başarısızlık kaygısı zorluklarla mucadeleye engeldir. Bu nedenle küçük yaşta oluşturulan rutinler ve oz disiplin çocuğun hayatındaki zorluklari dengede tutma becerisini destekler. Bir düşünür şöyle der: ‘Zor işler zamanında yapmamız gerekip de yapamadığımız kolay işlerin birikmesi ile olur”
Çocuklarımızın ozguvenli olmasini hepimiz isteriz. Büyürken aldiklari yol,yasadiklari süreç ve zorluklarla basa çıkabilme becerisi onlari ozguvenli kilandir. Ogretmenler ve aileler olarak Bu süreçteki tavir ve tutumlarimiz bu nedenle çok onemlidir. Basarinin defalarca kez deneme gerektirdiğini, basarızligin basari icin gereken bir süreç olduğunu, sabır ve metanetin onemli olduğunu sadecesozel olarak değil rol model olarak da vurgulamamiz gerekir. Unutmayalim ki çocuklar soyleneni degil yapilani yaparlar.
SABIR
Sabır; Zorluklara boyun eğmeden mücadele edebilmek, adaletsizlikler karşısında anlık tepkilerden kaçınabilmek, uygun davranışları zamanında ve uygun bir şekilde gösterebilmektir. Sabır, her insanın sahip olması gereken önemli bir erdemdir ve çocukluk döneminde temelleri atılır.
Çocuk sabrını öğretmenin en iyi yolu, olaylara cevap vermek, duygularını kontrol etmek, duruma uygun şekilde karşılık vermek ve çocuğa tanık olmak için sabırla davranabilmektir.Bu nedenle, uygun zaman diliminde istekleri erteleyebilmek için hayat kural olmalıdır. İnsanların hedefleri doğrultusunda zaman yönetimi de başarıya ulaşmak açısından çok önemlidir.
Çocuklarımızın bizden talepleri olduğunda, “Beş dakika beklersen, ne istediğini sana vereceğim” diyebiliriz. Beklemeyi öğrenmek için tutumlar giymek de çocuğa dürtü yönetimini öğretecektir. Aksi halde, toplumun kendi koşullarına uyum sağlamaya çalışan ben merkezli bireyler olarak topluma uyum sağlamaya çalıştığını görebiliriz.
Okulumuzda yapılan değerler eğitimi etkinlik örnekleri
DEĞERLER EĞİTİMİ ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
1) SABIR:
ÖĞRENME SÜRECİ:
Öğretmen o gün sınıfa elinde etrafı deliklerle açılmış bir kutu ile gelir. Bu kutuyu açmak için 10 güne ihtiyaçları olduğunu sabırla bu 10 günü beklemeleri gerektiğini anlatır. Her gün evden gelirken yaprak getirmelerini bu kutuya düzenli bir şekilde yaprak bırakacaklarını söyler. Yaprakları öğretmen koyacak böylece çocuklar içinde ne olduğunu göremeyeceklerdir.10 günü belirten bir grafik oluştururlar ve her gün için bu grafiğe bir X ATARLAR.10 .gün kutu açılır ve kelebeğin kozasını açıp kelebeğe dönüşümünü beraberce gözlemlerler. Öğretmen daha sonra kelebeğin yaşam döngüsünü anlatan çalışma sayfaları ile etkinliği pekiştirir. sabırlı davranmanın, sabırla beklemenin önemi üzerine konuşurlar. Sabırla geçen zamana sonucunda tırtılım kelebeğe dönüşmesi gibi..
Ailelere öneriler
Ailelerden çocukların kendi anne karnında,yeni doğan,1 yaş,2 yaş fotoları ile kendi yaşam döngülerini anlatan bir poster hazırlamalarını istenir.
Bu çalışma sonrasında ve sırasında ne kadar sürede oluştukları,annenin karnından çıkması için ailenin onu sabırla beklediği konuşulması istenir.
2) ZORLUKLARLA MÜCADELE
Sınıf İçi Etkinliği:
İlk hafta olduğu için öğrencilerin bireysele kırtasiye malzemelerini dolaplarına hep beraber yerleştirdik ve dolaplarına isimlerini yazdım. Etkinlik zamanlarında öğrencilerimden dolaplarından malzemelerini almalarını istiyordum. Ancak öğrencilerim okuyamadıkları için dolaplarını bulamıyorlardı ve bu durumu bana anlattılar. Bende onlara bu problemi nasıl çözebileceğimizi sordum.
‘’Öğretmenim fotoğrafımızı yapıştıralım, öğretmenim benim daha önceki okulumda sembolüm arıydı onun resmini yapıştırabilirim ‘’ vb cevaplar geldi. Daha sonra bu cevapları oylamaya sundum ve en çok sembol cevabı puan aldı. Her öğrenciye bir sembol belirledik ve o sembolü boyayıp dolaplarına astık ve bir sorunu da sınıfça halletmiş olduk.
ZORLUKLARLA MÜCADELE
Aile Etkinliği: Okula Uyum süreci
Çocuğunuzun sevdiği başka kitapların yanı sıra, okul hakkında hikâyeler okuyabilirsiniz. Bu hikâyeleri okurken çocuğunuzla iletişim kurarak okula başlama hakkında ne hissettiğini anlamaya çalışabilirsiniz.
Okul alışverişini birlikte yapabilirsiniz. Çocuğunuzun kullanacağı çantası, ayakkabısı ve okula dair eşyaları kendisinin heyecanla seçmesini teşvik edebilirsiniz.
Çocuğunuzun uyku düzenini okul rutinine göre ayarlamaya başlamak sabahları yaşayabileceğiniz sıkıntıları en aza indirmeye yardımcı olabilir.
Çocuğunuzla birlikte oryantasyon gününe katılmak, okulun bahçesinde oyun oynamak, çocuğunuzun sınıfını, öğretmenlerini ve arkadaşlarını tanımak okula uyum sürecini kolaylaştırabilir.
Çocuğunuzla eğlenceli bir gün geçirmek, onunla sohbet etmek ve okul hakkında ısrarcı soru sormalardan kaçınmak faydalı olabilir.
Okul hakkında konuşurken çocuğunuza olumlu mesaj vermeye yönelik sorular sorabilirsiniz. “Okula başlayacağın ve anneden/babadan ayrılacağın için endişeli misin?” yerine “Okula başlayacağın için nasıl hissediyorsun?” demek olumlu bir soru kalıbına örnektir.
3)CİNSİYET EŞİTLİĞİ
ÇOCUKLAR NE YAPMAYI SEVER?
Amaç; Anaokulu yaşındaki çocukların toplumsal cinsiyet kavramına ilişkin algılarını tespit etmek her çocuğun hem çok çeşitli hem de benzer özellikler taşıyabileceği konularında eleştirel düşünebilmelerine yardımcı olmaktır.
Süre;30+dakika
Uygulanabilecek Dersler; Her derste uygulanabilir
Yaş Grubu; 4-5
Etkinlik Türü; iç mekan etkinliği
İhtiyaç Duyulan Materyaller;
. Büyük pano kağıtları (ya da yazı tahtası)
. Pano kalemleri
. Renkli yapışkanlı not kağıtları(post-it)
Yapışkan bant
Uygulama Aşamaları;
Hazırlık;
. Pano kağıdı veya yazı tahtası üzerine birbiriyle kesişen iki büyük daire (Venn Diyagramı) çizin.
. Ortadaki kesişen bölümün büyük olmasına özen gösterin.
. Dairelerden birine Erkekler Ne Yapmayı Sever? ,diğerine de Kızlar Ne Yapmayı Sever? Yazın.
. Çocuklar Ne Yapmayı Sever? Başlıklı bir başka pano kağıdı hazırlayın veya tahtanın diğer bölümünü bu başlığı yazarak ayırın.
Uygulama;
. Öğrencilerinize erkek ve kız çocukların yapmaktan hoşlandığı farklı şeylerin listesini birlikte yapacağınızı söyleyin.
. Önce erkek çocukların ne yapmaktan hoşlandığını sorun. Aldığınız yanıtları yapışkanlı not kağıtlarına yazın. Sonra tahtaya/pano kağıdına yapıştırın.
. Ardından, öğrencilerinize kız çocukların ne yapmaktan hoşlandıklarını sorun. Bu yanıtlarıda yapışkanlı not kağıtlarına yazın. sonra tahtaya/pano kağıdına yapıştırın.
. Öğrencilerinizin soru-cevap tartışmasına katılımını kolaylaştırmak isterseniz. Kendi ‘kalıp yargı’ örneklerinizi önceden hazırlayabilir ve ‘Kim……’ yapmayı sever?(ör; ‘Kim basketbol oynamayı sever?’ : ‘Kim kumdan kale yapmayı sever?’ :’ Kim bebeklerle oynamayı sever ?)’ şeklinde sorular sorabilirsiniz.
. Herhangi bir aşamada öğrencileriniz ‘Ama bunu bir kız çocuğu/oğlan çocuğu da sevebilir’ derse not kağıdını dairenin kesişen bölümüne yerleştirin. Ancak bu yönlendirmeyi kendiniz yapmaktan kaçının.
. Verilen yanıtlar tamamlandıktan sonra , tahtadaki tüm not kağıtlarının üzerinden geçin. Erkek öğrencilerin/kız öğrencilerin bunları yapmaktan hoşlanıp hoşlanmayacağını sorun. Tüm öğrencilerinizin katılımını sağlayacak bir tartışma yürütün.
. Öğrencilerinizin bazı şeyleri sadece erkek çocukların ya da kızların yapabileceğine dair yanıtlarına hazırlıklı olun. Onlara ,diğer cinsiyette söz konusu şeyi yapmaktan hoşlanacak birileri olabileceğini hatırlatın. Kendinizi veya bir ‘arkadaşınızı’ örnek alarak kullanmanız da işe yarabilir. Çeşitlilik ve farklılıkları konu alan çocuk kitaplarından da örnek kullanabilirsiniz.
. Bu tartışma oturumu sırasında bütün not kağıtlarını ortadaki kesişen çembere kaydırın. Eğer çalışma sırasında bir pano kağıdı kullandıysanız, çemberin kesişen kısmını kesin ve ‘Çocuklar Ne Yapmayı Sever?’ yazan kağıdın /tahtanın altına yapıştırın.
ÖRÜMCEK AĞI
Amaç ; Etkinliğin amacı öğrencilerin ve velilerin toplumsal cinsiyet kavramını öğrenme süreçlerini desteklemek
Süre; 20 dakika
Yaş Grubu; 4-5
Etkinlik Türü; iç/dış mekan etkinliği
İhtiyaç Duyulan Materyaller;
. Bir yumak ip
Uygulama Aşamaları;
. Öğrencilerinizin ve velilerin ayağa kalkarak bir çember oluşturmalarını isteyin (Fiziksel ortam bu şekilde çember oluşturulması için müsait değilse , öğrencileriniz oturma sıralarının olduğu yerde ayağa kalkarak da bu faaliyeti yapabilirler.)
. Elinizdeki bir yumak ipin bir bölümünü bileğinize geçirin. Ardından toplumsal cinsiyet eşitliğine ilişkin bir ifade söyleyin ve bu ifade ile ilgili görüşünü duymak istediğiniz öğrencinize yumağı fırlatın.
. Öğrencinizin görüşünü dinledikten sonra toplumsal cinsiyet eşitliğine dair başka bir ifade söyleyin ve yumağı elinde tutan öğrencinizden kimin konuşmasını istiyorsa ,yumağı o arkadaşına veya veliye fırlatmasını isteyin .Öğrenci yumağı fırlatmadan önce ipin bir bölümünü bileğine geçirmelidir.
. Aynı uygulamayı farklı ifadeleri öğrencilerinizle ve velilerle paylaşarak tekrarlayın.
. İfadelerin yaş gruplarına uygun olmasına özen gösterin.
. Şu örnek ifadelerden faydalanabilirsiniz :’Erkek olsam da araba kullanmayı sevmeyebilirim’:’ Kadınlar iyi araba kullanabilir ‘:’Erkeklerde kadınlar kadar iyi yemek yapabilir’:’İtfayecilik ve mühendislik erkek işidir’: ‘Kadınlar dedikoduyu sever ama erkekler sevmez ‘:’Sadece kadınlar süslüdür’:’Pembe kadın rengi, mavi ise erkek rengidir’: Çarşı ve Pazar işleri erkeklerin ,ev işleri ise kadınların sorumluluğudur.’
. Aynı ifade ile ilgili birden fazla kişi görüş bildirebilir. Eğer bir ifadeyle ilgili fikir alışverişi verimli gidiyorsa yumağı elinde tutan kişinin‘devam’ diyerek yumağı başka bir arkadaşına fırlatması aynı konuyla ilgili fikir alışverişin sürmesi için bir yöntem olabilir.
. Öğrencilerin ve velilerin görüş bildirirken toplumsal cinsiyet eşitliği açısından olumsuz görüşler üzerinde hemfikir olmalarını engelleyecek arguman ve önerilerle süreci yönlendirebilirsiniz.
. Ortaya örümcek ağına benzer bir yapı çıkınca etkinliği sonlandırın.
4)SORUMLULUK/ÖZDİSİPLİN
Etkinlik Türü: Bütünleştirilmiş Fen- Türkçe- Sanat Etkinliği | Günlük Etkinlik Planı
Yaş Grubu:…….
| KAZANIMLAR VE GÖSTERGELER | |
| Dil Gelişim
Kazanım 8: Dinledikleri/izlediklerini çeşitli yollarla ifade eder. |
Sosyal ve Duygusal Gelişim
– Sponsorlu – Kazanım 10: Sorumluluklarını yerine getirir. Kazanım 16: Toplumsal yaşamda bireylerin farklı rol ve görevleri olduğunu açıklar. |
| ÖĞRENME SÜRECİ | |
| Çocuklara alışma sayfaları dağıtılır ve “Sorumluluk” çok önemli bir değerdir. Çevremizi korumak için sorumluluklarımız vardır. Örneğin çevremizi, havayı kirletmemek, canlılara zarar vermemek… gibi. “Kışın hava daha fazla kirlenir. Neden? Hava kirliliğini nasıl önleyebiliriz? Düşünelim, çizerek gösterelim. Sorumluluk ne demektir? Sizin ne tür sorumluluklarınız var?” soruları sorularak, cevapları dinlenir.
Ardından “Havada Kir Var Mı?” deneyi yapılır. Beyaz tabak vazelinle kaplanır. Dışarıya cam kenarına koyup bir gün bekletilir. Büyüteçle tabağa bakılır. Tabağın üzerinde neler görüyorsunuz? Bunlar tabağa nereden gelmiş olabilir, soruları sorularak deney hakkında sohbet edilir. Deneyin ardından sınıf toplanır ve minderlere geçilir. Yumurtayla gelen sorumluluk adlı hikâye okunur. Hikâyeden sonra çocuklara Sorumluluk ne demektir? Sizin ne gibi sorumluluklarınız var? Sorumluluklarımızı yerine getirmezsek ne olur diye sorulur ve cevapları hakkında tartışılır. Ardından hep birlikte sınıf içindeki sorumluluklarla ilgili sorumluluk panosu hazırlanır. Çocukların çizdikleri resimler büyük bir kartona yapıştırılır ve sınıf panosuna asılır. Sorumluklarını yerine getirmeyen çocuklar olduğunda sorumluluk panosu hatırlatılır. |
|
| MATERYALLER
vazelin, beyaz tabak, boya kalemleri SÖZCÜKLER Sorumluluk, çevre KAVRAMLAR UYARLAMA |
AİLE KATILIMI
Ailemizle evimizdeki sorumluluklarımızı konuşalım. DEĞERLENDİRME Sizin sorumluluklarınız nelerdir? Ailenizde görev paylaşımınız var mı? Kirliliği önlemek için neler yapabiliriz? |
DEĞERLER EĞİTİMİ ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
- DEĞER ADI: ARKADAŞLIK
ETKİNLİK 1:
AMAÇ: ARKADAŞLARININ DEĞERİNİ BİLME
YÖNTEM: BEYİN FIRTINASI, DRAMA, SANAT
Öğretmen çocuklara bir Dostluk andı okur ve hakkında sohbet ederler, ardından tekrar okur ve birlikte hareketlerini yaparlar.
DOSTLUK ANDI
Ben senin dostunum (el ele tutuşulur)
Bak senin için atıyor kalbim Tık tık tık tık diye (birbirlerinin ellerini kalplerinin üstüne koyarlar)
Biz beraber oynar güleriz (gülme öykülemesi yapılır)
Beraber hoplar, koşarız(hoplama ve koşma hareketi yapılır)
Tut elimi gir koluma (kol kola girilir ve bir sağa bir sola alkışlanarak dönülür.)
Sarıl hadi boynuma (birbirlerine sarılırlar) *Tekerleme okunduktan sonra ve hareketleri yapıldıktan sonra çocuklara bir bilmece sorulur.
BİLMECE
Öğrtmen bilmece sorarak çocukların etkinliğe geçişini sağlar.
‘Ben ağlarsam üzülür
Ben gülersem sevinir(arkadaşım)’
Öğretmen ağaç şekline girer ve çocuklarla diyaloğa girer.
*Çocuklar siz hiç bizleri kavga ederken gördünüz mü? Diye sorar. Çocuklar cevap verirler. *Neden kavga etmezler? *Onlar konuşamazlar o yüzden *Siz nerden biliyorsunuz? onlar konuşuyorlar da belki de biz onları duymuyoruz. *Dallarımızı birbirine çarparsak ne olur? *Çocuklar cevap verirler. Öğretmen güneş olur ve çocuklara sorar. *Ben hiç hayvanlara ve insanlara kızıp bugün sizlere kızdım doğmayacağım diyor muyum? *Peki ay ile yıldızların birbirleri ile kavga ettiğini duyan oldu mu? Onlar neden kavga etmiyorlar sizce?
Çocuklar cevap verirler. ‘Onlar çok yakın dostlar değiller mi?’ ‘Şimdi dostluğumuzu dostluk ağacı yaparak gösterelim ister misiniz?’
Büyük bir kartona içi boş ağaç resmi çizilir. Üzerine dostluk ağacı yazılır. Parmak boyası verilir. Sınıftaki bütün çocuklar arkadaşlık andını söyleyerek parmak boya ile yapraklara parmak izlerini bırakırlar. Dostluk kontratı oluştururlar. Sınıf panosuna asılarak her zaman göz önünde kalması sağlanır.
ETKİNLİK 2:
AMAÇ: İYİ BİR ARKADAŞLIKTA OLMASI GEREKEN DEĞERLERİN FARKINA VARABİLME
MALZEMELER: RENKLİ KAĞITLAR, MAŞA, TAHTA KAŞIKLAR, KEPÇE, TENCERE, TAVA
ETKİNLİK ADI: ARKADAŞLIK ÇORBASI
ÖĞRENME SÜRECİ
Öğretmen çocuklara ‘arkadaşlık nedir?’ , ‘arkadaşlarla neler yapılır?’ ‘arkadaşlara nasıl davranılmalıdır’ gibi sorular sorarak bu kavramla ilgili çocuklardan geri bildirim alır. İyi bir arkadaş nasıl olunur konusu tartışılır. İyi bir arkadaşa sahip olmak için nasıl davranılır gibi sorularla konu desteklenir. Çocuklardan ‘anlayışlı olmak, saygılı olmak, sabırlı olmak, hoşgörülü olmak, dürüst olmak, sevmek, kibar olmak gibi yanıtlar alınarak bu yanıtlar getirilen tencere ve tavaların üzerine etiket yapıştırılarak yazılır. Sonra arkadaşta olmaması gereken özellikler nedir? Arkadaşınız size nasıl davransa üzülürsünüz gibi sorular sorularak bu yanıtlar da birkaç tencere veya tavaya yapıştırılır. Her tava ve tencerenin içine farklı renkte peçete veya kağıt parçaları koyulur. Bu kağıtlar yazılan eylemi sembolize eder. Sonra çocuklara aşçı önlüğü veya şapkası takılır. Arkadaşlık çorbası yapılacağı söylenir.
Çocuklar masanın başına geçer, üzerinde arkadaşlık yazan boş tencereyi alır, kendi fikirleri doğrultusunda, bir arkadaşlıkta olması gereken değerleri ekleyerek arkadaşlık çorbası yapar. Çocuklar, bu etkinlikte soyut olan kavramları sembolize etme yöntemi ile somutlaştırmış olurlar.
- DEĞER ADI: PAYLAŞIM
ETKİNLİK 1:
AMAÇ: ARKADAŞLARIYLA OYUNCAKLARINI PAYLAŞMA
YÖNTEM: DRAMA, SANAT, SUNUM
MATERYALLER: ÇEŞİTLİ OYUNCAKLAR, BİLGİSAYAR, RENKLİ KAĞITLAR
Çocuklar sınıftan istedikleri bir oyuncağı alıp çember olurlar. Hareketli bir sözsüz müzik açılır ve oyuncakları ile dans etmeleri istenir.
• Müzik durunca çocuklardan her biri elindeki oyuncağı seçtiği arkadaşıyla paylaşır ve dansa devam eder. Çocukların hepsinin oyuncağını değiştirdiğinden emin olunur.
• Oyunun ardından çocukların ilk başta seçtikleri oyuncakları almaları ve yarım daire şeklinde oturmaları istenir. “Oyuncağımı paylaşıyorum” konulu sohbet başlatılır. Paylaşmanın neden gerekli olduğu, paylaşmazsak karşımızdaki insanın neler hissedebileceği hakkında sorular sorulur.
• Oyuncağını paylaşamayan iki çocuk resmi gösterilir ve çocuklardan resimde ne gördüklerini anlatmaları istenir. Resimdeki problem durumun ne olduğu sorulur. Ardından oyuncağı niye paylaşamadıkları, oyuncağı elinden alınan çocuğun ne hissetmiş olabileceği, oyuncağı başka nasıl paylaşabileceklerine yönelik çocukların çözüm yolları üretmelerine rehberlik edilir.
• “-mış gibi” yaparak oyuncağı paylaşamayan iki çocuk canlandırması yapacakları anlatılır. İki gönüllü çocuk seçilir, çocuklardan birisinin eline oyuncak verilir diğer çocuk arkadaşının elinden oyuncağı zorla alma rolünü üstlenir.
• Doğaçlamalar gönüllü tüm çocuklarla yapıldıktan sonra değerlendirilir. “Arkadaşın, oyuncağını elinden alınca ne hissettin? Sence, arkadaşın oyuncağını zorla almak yerine başka neler yapabilirdi? Oyuncağın olmadığında neler yapabilirsin?” soruları ile paylaşma, problem çözme ve arkadaşlık konuları hakkında sohbet edilir.
• Ardından masalara geçilerek paylaşma konusu ile ilgili renkli kağıt yırtma yapıştırma çalışması yapılır. Yapılan çalışmalar sınıf panosunda sergilenir.
Sonrasında projeksiyondan hep birlikte paylaşım konulu bir animasyon video izlenir. Hakkında sohbet edilerek değerlendirme yapılır.
ETKİNLİK 2: AİLE KATILIM
AMAÇ: İHTİYACI OLANLARLA EŞYALARINI PAYLAŞABİLME
ÖĞRENME SÜRECİ:
Ailelerden çocuklarıyla sohbet edebilecekleri bir zaman dilimi yaratmaları istenir. Paylaşım ile ilgili sohbet etmeleri, paylaşımın neden önemli olduğu konusunda fikir alışverişi yapmaları istenir. Her canlının eşit şartlarda olmadığı vurgulanır. Ve çocuklardan bu konuda neler yapabileceklerinin yanıtları alınır. İhtiyacı olan insanlara giysi, oyuncak yardımı yapılabileceği, sokak hayvanlarına yiyecek ve su yardımı yapılabileceği sonucuna varılır. Ardından giysi kumbaralarına çocuklarla birlikte seçtikleri giysiler bağışlanır. Sokak hayvanları için evdeki artık yiyecekler çocuklarla birlikte kaplara koyularak sokaklara bırakılır. Ardından her hissettiği çocuklara sorularak değerlendirme yapılır.
- DEĞER: SAYGI
ETKİNLİK 1:
AMAÇ: FİKİRLERE SAYGI
ÖĞRENME SÜRECİ
Çocuklar u şeklinde oturtulur ve münazaranın ne olduğundan bahsedilir. Önlerine birkaç münazara konusu konulur ve içlerinden biri oylama ile seçilir. Sınıf sayısına göre sınıf 2 farklı gruba ayrılır. Gruplara birbirlerinin zıttı olan savunacakları fikirler söylenir. ‘ Tavuk mu yumurtadan çıkar, yumurta mı tavuktan çıkar?’ gibi. Münazaranın yapılacağı gün belirlenir, çocuklarla paylaşılır. Evde bu fikirleri savunucu pankartlar, afişler hazırlamaları istenir. Münazara günü geldiğinde iki masa oluşturulur. Çocuklardan sırayla fikirlerini açıklamaları istenir. Her iki grupta diğer fikre saygı duyarak açıklamalarını yaparlar.
ETKİNLİK 2:
AMAÇ: DOĞAYA SAYGI
ÖĞRENME SÜRECİ
Çocukların yere çember şeklinde oturmaları sağlanır. Az sonra okulun bahçesinde bir yürüyüşe çıkılacağı söylenir. Bahçedeyken çevredekileri incelemeleri istenir. Yürüyüşün ardından sınıfa geçilir. Öğretmen sınıfa geçince çocuklara insan dışında bahçede gördükleri canlılar neler diye sorar. Gelen cevaplar üzerine konuşulur.(ağaçlar ,çimenler, hayvanlar)onların da yaşamına saygı duymamız gerektiği konuşulur. Bizim kadar onlarında bu doğada yaşamaya hakkı olduğu konuşulur. Sonra bahçeye çıkılır tekrar, ağaçlara sarılarak onları sevdiğimizi söylenir. Onların bizleri duyduğu söylenerek kulakları ağaca dayayarak ağaçlar dinlenir, hayvanlara yemek verilir. En son olarak tüm bunları resmetmeleri istenir.
ETKİNLİK: AİLE KATILIMI
AMAÇ: AİLE BÜYÜKLERİNE SAYGI
Ailelere not gönderilerek aile büyükleri ile çocukların vakit geçirmeleri istenir, aile büyükleri (anneanne-babaanne-dede) elleri öpülerek sohbet edilmesi istenir. Bunları fotoğraflamaları istenir. Sonra fotoğrafları sınıfa getirerek aile büyükleri ile yaşadıkları günü arkadaşlarına anlatarak paylaşmaları istenir.
Bu olaylar roller bireyler arasında değiştirilerek tekrar oynanır.
SONUÇ: Olayları ve durumları durumları yorumlama ve diğer kişileri anlamak için çaba gösterme becerisi artar. Empati duygusunu gelişir.
